//English below//
//Tekst w języku polskim poniżej//
Vísindaráð almannavarna fundaði á fjarfundi í dag til að ræða jarðskjálftahrinuna á Reykjanesskaga. Fundinn sátu sérfræðingar frá Veðurstofu Íslands, Háskóla Íslands, ÍSOR, Umhverfisstofnun, Náttúrufræðistofnun Íslands, Orkuveitu Reykjavíkur auk fulltrúa frá Embætti landlæknis, Isavia-ANS, HS-Orku og Landmælingum Íslands.
Á fundinum var farið yfir virkni helgarinnar, ásamt því að rýna mælingar og gögn sem hafa borist síðasta sólarhringinn.
Helstu niðurstöður fundarins
- Áfram er talið að ef til goss kemur yrði það á sprungu einhversstaðar á því svæði sem afmarkast af Fagradalsfjalli og Keili þar sem kvikugangurinn er að myndast. Engar vísbendingar eru um kvikuhreyfingar fyrir utan þetta svæði.
- Líklegasti uppkomustaður kviku, miðað við virkni undanfarna daga, er syðst í kvikuganginum.
- Nýjustu gervihnattamyndir, GPS mælingar og líkanreikningar benda til þess að dregið hafi úr kvikuflæði frá því í upphafi síðustu viku. Kvikan situr grunnt og áfram þarf að gera ráð fyrir að gos geti brotist út.
- Ef kvikugangurinn heldur áfram að stækka næstu daga og vikur, má eiga von á sambærilegum jarðskjálftahviðum og urðu um helgina.
Á fundi vísindaráðs í dag var farið yfir nýjar gervihnattamyndir sem bárust í gær og þær bornar saman við GPS mælingar, skjálftagögn og aðrar mælingar. Jarðskjálftavirkni hefur heldur minnkað frá því sem var um helgina. Á laugardagskvöld jókst jarðskjálftavirkni í Fagradalsfjalli umtalsvert og stóð sú aukna virkni yfir frá um kl 18 – 23. Rétt eftir miðnætti, aðfaranótt sunnudags, hófst órói sem stóð yfir í um 20 mínútur og skömmu seinna mældist skjálfti af stærð 3,8. Í framhaldi af því jókst virkni enn frekar og margir kröftugir skjálftar mældust. Sá stærsti mældist kl. 02:02 og var 5,1 að stærð.
Áfram er talið að ef til goss kemur yrði það á sprungu einhversstaðar á því svæði sem afmarkast af Fagradalsfjalli og Keili þar sem kvikugangurinn er að myndast. Engar vísbendingar eru um kvikuhreyfingar fyrir utan þetta svæði. Líklegasti uppkomustaður kviku, miðað við virkni undanfarna daga, er syðst í kvikuganginum. Nýjustu gervihnattamyndir, GPS mælingar og líkanreikningar benda til þess að dregið hafi úr kvikuflæði frá því í upphafi síðustu viku. Kvikan situr grunnt, nær líklega á um 1km dýpi og áfram þarf að gera ráð fyrir að gos geti brotist út.
Áhrif kvikugangsins á önnur svæði á Reykjanesskaga
Þegar kvika flæðir inn í jarðlög og myndar kvikugang, líkt og nú á sér stað á svæðinu milli Keilis og Fagradalsfjalls, myndast þrýstingur í jarðskorpunni. Það veldur spennubreytingum á stóru svæði umhverfis ganginn. Líkanreikningar sýna að þessar spennubreytingar koma af stað svokölluðum „gikkskjálftum“ við sinn hvorn enda kvikugangsins. Þessir skjálftar eru merki um spennulosun, en tákna ekki að kvika sé á hreyfingu á þeim svæðum sem þeir mælast.
Það er mat vísindaráðs að búast megi við því að virknin á Reykjanesskaga verði kaflaskipt næstu daga. Gera þarf ráð fyrir því að ef kvikugangurinn heldur áfram að myndast næstu daga og vikur þá er von á sambærilegum jarðskjálftahviðum og urðu um helgina.
Á þessari mynd er afmarkað svæði þar sem kvikugangurinn er að myndast undir jarðskorpunni. Þegar kvika flæðir inn í jarðlög og myndar kvikugang, líkt og nú á sér stað á umbrotasvæðinu milli Keilis og Fagradalsfjall, myndast þrýstingu í jarðskorpunni. Það skapar spennu austan og vestan megin við umbrotasvæðið og er líkleg skýring á þeim skjálftum sem verða þar sú að um sé að ræða svokallaða „gikkskjálfta“ sem eru merki um spennulosun en tákna ekki að kvika sé á hreyfingu á þeim svæðum sem þeir mælast. Dæmi um slíka skjálfta mátti sjá aðfaranótt sunnudags, 7. mars, þegar margir kröftugir skjálftar mældust á skömmum tíma.
Áfram eru þessar sviðsmyndir líklegastar:
- Það dregur úr jarðskjálftavirkni næstu daga eða vikur.
- Hrinan mun færast í aukana með stærri skjálftum, allt að 6 að stærð í nágrenni við Fagradalsfjall
- Skjálfti af stærð allt að 6.5 verður sem á sér upptök í Brennisteinsfjöllum
- Kvikuinnskot haldi áfram í nágrenni við Fagradalsfjall:
- Kvikuinnskotsvirkni minnkar og kvika storknar
- Leiðir til flæðigoss með hraunflæði sem mun líklega ekki ógna byggð
English
Press Release from the Icelandic Civil Protection Service’s Science Council – March 8, 2021.
Civil Protection Service’s Science Council convened by video conference today to discuss the swarm of earthquakes on the Reykjanes peninsula. The meeting was attended by experts from the Icelandic Meteorological Office, the University of Iceland, ÍSOR, the Environment Agency of Iceland, the Icelandic Institute of Natural History; as well as representatives from Reykjavík Energy, the Icelandic Directorate of Health, Isavia-ANS, and HS-Orka.
During the meeting, attendees reviewed the weekend’s activity, as well as reviewing readings and data recorded over the past 24 hours.
Main Conclusions of the Meeting
- In the case of an eruption, the conclusion remains that a fissure would form somewhere in the area bounded by Fagradalsfjall and Keilir, where the magma tunnel is forming. There is no evidence of magma movements outside of this area.
- The most probable source of the magma, based on the volcanic activity of the past few days, has been traced to the southern part of the magma tunnel.
- The latest satellite images, GPS readings, and model calculations indicate that the magma flow has subsided since the beginning of last week. The magma is not at a great depth, and therefore, we must continue to assume the possibility of an eruption.
- If the magma tunnel continues to expand over the coming days and weeks, we can expect similar earthquake bursts as occurred during the weekend.
At a meeting of the Scientific Council today, satellite images received yesterday were reviewed and compared to GPS readings, seismic data, and other measurements. Seismic activity has somewhat decreased since last weekend. On Saturday evening, seismic activity in Fagradalsfjall increased significantly, and this increased activity lasted from approximately 18:00 to 23:00. Just after midnight, the night before Sunday, a disturbance began that lasted for about 20 minutes, and was followed, shortly after, by a magnitude 3.8 earthquake. As a result, activity increased further, and several strong earthquakes were detected. The largest earthquake measured at 5.1 in magnitude, at 02:02.
In the case of an eruption, the conclusion remains that a fissure would form somewhere in the area bounded by Fagradalsfjall and Keilir, where the magma tunnel is forming. There is no evidence of magma movements outside of this area. The most probable source of the magma, based on the past few days’ volcanic activities, has been traced to the southern part of the magma tunnel. The latest satellite images, GPS readings, and model calculations indicate that the magma flow has subsided since the beginning of last week. The magma is not at a great depth, likely reaching as high as 1km below the surface, and therefore we must continue to expect an eruption.
The Effect of the Magma Tunnel on Other Areas on the Reykjanes Peninsula
When magma flows into the strata and forms magma tunnels, as is currently the case between Keilir and Fagradalsfjall, the pressure is formed in the earth’s crust. This causes shifts in stress for a large area around the tunnel. Model calculations show that these shifts in stress can generate so-called „remotely-triggered earthquakes“ at each end of the magma tunnel. These earthquakes are a sign of stress being released but do not indicate that magma is moving in the areas where they are detected.
The Science Council’s opinion is that the Reykjanes peninsula activity may be expected to come in stages over the coming days. We must assume that if the magma tunnel continues to expand over the coming days and weeks, that we can expect similar earthquake bursts as were detected over the weekend.
This picture shows a demarcated area where the magma tunnel is forming under the earth’s crust. When magma flows into the strata and forms magma tunnels, as is currently the case in the area of unrest between Keilir and Fagradalsfjall, pressure is formed in the earth’s crust. This creates tension to the east and west of the area of unrest, and a likely explanation for the earthquakes that occur there is that these are so-called „remotely-triggered earthquakes“ which are signs of stress release, but do not indicate that magma is moving in the areas where they are detected. Examples of such earthquakes could be seen on the night before Sunday, March 7, when many powerful earthquakes were measured over a short period of time.
These scenarios remain the most likely:
- Seismic activity will decline over the next few days or weeks.
- The swarm of earthquakes will increase with larger earthquakes, as high as magnitude 6, in the vicinity of Fagradalsfjall.
- An earthquake as high as magnitude 6.5 will originate in Brennisteinsfjöll.
- Magma intrusions continue in the vicinity of Fagradalsfjall:
- Magma intrusion activity decreases, and the magma solidifies.
- This will lead to an effusive eruption with a lava flow that is unlikely to threaten inhabited areas.
Polski
Komunikat prasowy islandzkiej Rady Naukowej ds. Obrony Cywilnej z 8 marca 2021 r.
Rada Naukowa ds. Ochrony Ludności spotkała się dziś na telekonferencji, aby omówić trzęsienia ziemi na półwyspie Reykjanes. W spotkaniu wzięli udział eksperci z Islandzkiego Urzędu Meteorologicznego, Uniwersytetu Islandzkiego, ÍSOR, Agencji Środowiska, Islandzkiego Instytutu Historii Naturalnej, a także przedstawiciele Orkuveita Reykjavíkur, Embætti landlæknir, Isavia-ANS i HS-Orka.
Podczas spotkania zapoznano się z aktywnością weekendową, oraz pomiarami i danymi z ostatnich 24 godzin.
Główne wyniki spotkania
- Nadal uważa się, że jeśli dojdzie do erupcji, będzie to ujście gdzieś w obszarze przy wzniesieniu Fagradalsfjall oraz Keilir, tam gdzie formuje się tunel magmowy. Nie ma dowodów na aktywność magmową poza tym obszarem.
- Najbardziej prawdopodobne źródło magmy, na podstawie aktywności w ostatnich dniach, znajduje się na południe od komory magmowej.
- Najnowsze zdjęcia satelitarne, pomiary GPS i obliczenia modelowe wskazują, że gromadzenie się magmy zmniejszyło się od początku ubiegłego tygodnia. Magma znajduje się płytko i nadal można spodziewać się erupcji.
- Jeśli tunel magmowy będzie nadal się powiększał w nadchodzących dniach i tygodniach, możemy spodziewać się podobnych trzęsień ziemi, jakie miały miejsce w weekend.
Na dzisiejszym posiedzeniu Rady Naukowej zapoznano się z otrzymanymi wczoraj nowymi zdjęciami satelitarnymi i porównano je z pomiarami GPS, danymi sejsmicznymi i innymi danymi. Aktywność sejsmiczna nieco spadła w ciągu weekendu. W sobotę wieczorem aktywność sejsmiczna w Fagradalsfjall znacznie wzrosła i ta zwiększona aktywność trwała od około 18:00 do 23:00. Tuż po północy, w przeddzień niedzieli, zwiększyła się aktywność, która trwała około 20 minut. Wkrótce potem zmierzono trzęsienie ziemi o sile 3,8. W rezultacie aktywność wzrosła jeszcze bardziej i wykryto wiele silnych trzęsień ziemi. Największy wstrząs został zmierzony o godz 02:02 i wynosił 5,1.
Nadal uważa się, że jeśli dojdzie do erupcji, magma znajdzie swoje ujśćie gdzieś gdzieś na obszarze przy Fagradalsfjall i Keilir, gdzie formuje się tunel magmowy. Nie ma dowodów na aktywność magmową poza tym obszarem. Najbardziej prawdopodobne źródło magmy, biorąc pod uwagę aktywność w ostatnich dniach, znajduje się na południe od komory magmowej. Najnowsze zdjęcia satelitarne, pomiary GPS i obliczenia modelowe wskazują, że aktywność magmy zmniejszyła się od początku ubiegłego tygodnia. Magma znajduje się płytko, prawdopodobnie na głębokości około 1 km. Dlatego należy założyć, że erupcje może być możliwa.
Wpływ tunelu magmowego na inne obszary półwyspu Reykjanes
Kiedy w skorupie ziemskiej powstaje ciśnienie, magma z komory wpływa do warstw i tworzy tunel magmowy, jak ma to miejsce obecnie w obszarze między Keilir i Fagradalsfjall. Powoduje to zmiany napięcia na dużym obszarze wokół tunelu. Obliczenia modelowe pokazują, że te zmiany napięcia wywołują tak zwane „trzęsienia ziemi wyzwalające” na każdym końcu komory magmowej. Te trzęsienia ziemi są oznaką uwolnienia napięcia, ale nie wskazują, że magma porusza się na tych obszarach, na których zostały te wstrząsy wykryte.
W opinii Rady Naukowej można spodziewać się, że w najbliższych dniach aktywność na półwyspie Reykjanes zostanie podzielona na etapy. Należy założyć, że jeśli tunel magmowy będzie się nadal formował w następnych dniach i tygodniach, spodziewane są podobne podobne trzęsienia ziemi, jakie miały miejsce w weekend.
To zdjęcie pokazuje zaznaczony obszar, w którym pod skorupą ziemską tworzy się komora magmowa. Kiedy magma wpływa do warstw i tworzy tunele magmowe, jak ma to obecnie miejsce w strefie metamorficznej między Keilir i Fagradalsfjall, w skorupie ziemskiej powstaje ciśnienie. Stwarza to napięcie po wschodniej i zachodniej stronie obszaru metamorficznego, które prawdopodobnie powoduje trzęsienia ziemi, jakie tam występują, tak zwane „trzęsienia wyzwalające”, które są oznaką uwolnienia napięcia, ale nie wskazują na to, że magma porusza się na obszary, na których te wstrząsy są odnotowane. Przykład takiego trzęsienia ziemi można było odczuć w przeddzień niedzieli 7 marca, kiedy w krótkim czasie odnotowano wiele potężnych trzęsień ziemi.
Te scenariusze są nadal najbardziej prawdopodobne:
- W najbliższych dniach lub tygodniach zmniejszy się aktywność sejsmiczna.
- Serie trzęsień ziemi będą częstrze wraz z większymi trzęsieniami ziemi, do siły o wielkości 6 w pobliżu Fagradalsfjall.
- Trzęsienie ziemi o sile do 6,5 będzie miało swoje źródło w Górach Siarkowych
- W pobliżu Fagradalsfjall nadal będzie zbierać się magma:
o Aktywność magmy spada, a magma zestala się.
o Lawa znajdzie swoje ujśćie i zacznie wypływać na powierzchnię, co najprawdopodobniej nie będzie zagrażało zabudowaniom.